TIN TỨC -> NGHIÊN CỨU - BÌNH LUẬN
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn: Về cơ bản đã hoàn thành xong việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021
 |
| Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn |
Giảm 06 ĐVHC cấp huyện và 546 ĐVHC cấp xã
Về việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, Thứ trưởng Trần Anh Tuấn cho biết, số lượng các ĐVHC cấp huyện thực hiện sắp xếp là 18 (trong đó có 09 đơn vị thuộc diện phải sắp xếp, 01 đơn vị thuộc diện khuyến khích sắp xếp và 08 đơn vị liền kề có liên quan đến sắp xếp). Còn 10 ĐVHC cấp huyện thuộc diện phải sắp xếp, nhưng các địa phương đề nghị chưa tiến hành sắp xếp trong đợt này. Trong đó, có 06 trường hợp 02 ĐVHC cấp huyện nhập nguyên trạng thành 01 ĐVHC cấp huyện mới.
Kết quả số lượng ĐVHC cấp huyện giảm là 06. Trong đó, tỉnh Cao Bằng giảm 03 huyện (03/13 ĐVHC cấp huyện); tỉnh Quảng Ngãi giảm 01 huyện (01/14 ĐVHC cấp huyện); tỉnh Quảng Ninh giảm 01 huyện (01/14 cấp huyện); tỉnh Hòa Bình giảm 01 huyện (01/15 ĐVHC cấp huyện).
Về việc sắp xếp các ĐVHC cấp xã, số lượng các ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp là 1.027 (trong đó, có 532 đơn vị thuộc diện phải sắp xếp, 112 đơn vị thuộc diện khuyến khích sắp xếp và 383 đơn vị liền kề có liên quan đến sắp xếp). Còn 99 ĐVHC cấp xã thuộc diện phải sắp xếp nhưng các địa phương đề nghị chưa tiến hành sắp xếp trong đợt này. Trong đó, có 04 phương án 04 ĐVHC cấp xã nhập nguyên trạng thành 01 ĐVHC cấp xã mới; có 84 phương án 03 ĐVHC cấp xã nhập nguyên trạng thành 01 ĐVHC cấp xã mới; có 329 phương án 02 ĐVHC cấp xã nhập nguyên trạng thành 01 ĐVHC cấp xã mới; 48 phương án điều chỉnh địa giới ĐVHC giảm ĐVHC cấp xã.
Kết quả đã giảm được 546 ĐVHC cấp xã. Trong đó, những tỉnh giảm nhiều là Hòa Bình giảm 59/210 ĐVHC cấp xã (tỷ lệ giảm 28,09%); Cao Bằng giảm 38/199 ĐVHC cấp xã (tỷ lệ giảm 19,10%); Phú Thọ giảm 52/277 ĐVHC cấp xã (tỷ lệ giảm 18,77%); Hà Tĩnh giảm 46/262 ĐVHC cấp xã (tỷ lệ giảm 17,56%); Thanh Hóa giảm 76/635 ĐVHC cấp xã (tỷ lệ giảm 11,97%); Quảng Trị giảm 16/141 ĐVHC cấp xã (tỷ lệ giảm 11,35%); Lạng Sơn giảm 26/226 ĐVHC cấp xã (tỷ lệ giảm 11,50%); Hải Dương giảm 29/264 ĐVHC cấp xã (tỷ lệ giảm 10,98%)...
Khó khăn trong giải quyết chế độ, chính sách đối với những người dôi dư sau sắp xếp, sáp nhập các ĐVHC cấp huyện, cấp xã
Khi tiến hành sắp xếp, sáp nhập các ĐVHC cấp huyện, cấp xã cần thiết phải bố trí sắp xếp và giải quyết chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức (CBCC) ở huyện và xã, kể cả người hoạt động không chuyên trách. Trong đó, phải bố trí đúng quy định số lượng CBCC vào các ĐVHC mới cấp huyện, cấp xã mới thành lập. Đồng thời, phải giải quyết số lượng CBCC dôi dư và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Kết quả cụ thể như sau:
- Đối với các ĐVHC cấp huyện mới hình thành phải bố trí số CBCC đúng quy định là 1.062 người; số CBCC dôi dư phải giải quyết là 428 người.
- Đối với các ĐVHC cấp xã mới hình thành phải bố trí số CBCC cấp xã đúng quy định là 10.043 người; giải quyết chế độ, chính sách cho số CBCC cấp xã dôi dư là 9.534 người; bố trí số người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đúng quy định là 8.816 người; giải quyết chế độ đối với số người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư là 6.913 người.
Chính phủ và các địa phương cơ bản đều thống nhất trình Ủy ban thường vụ Quốc hội giải quyết dứt điểm số CBCC cấp huyện, cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư trước năm 2022. Tuy nhiên, quá trình giải quyết các chính sách đối với những người dôi dư cũng gặp nhiều khó khăn, hoặc thiếu kiên quyết, còn cả nể, nên khó bảo đảm hoàn thành trước năm 2022. Cụ thể, trong giai đoạn 2019 - 2021, các địa phương có phương án giải quyết dứt điểm được số CBCC cấp huyện dôi dư là 146 người; giải quyết được số CBCC cấp xã dôi dư là 7.006 người và giải quyết được số người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư là 6.705 người.
Đối với số CBCC cấp huyện, cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư còn lại, các địa phương vẫn còn lúng túng, chưa có phương án giải quyết; hoặc nếu có giải quyết thì vẫn có tính gượng ép, hoặc thực hiện trái quy định của pháp luật. Ví dụ, việc thực hiện luân chuyển, biệt phái về các đơn vị cấp huyện là không đúng pháp luật vì CBCC cấp xã có cơ chế quản lý khác với CBCC từ cấp huyện trở lên (công chức cấp xã không được bổ nhiệm vào ngạch, chỉ xếp lương theo trình độ đào tạo, phải thực hiện việc xét tuyển hoặc thi tuyển theo quy định của pháp luật khi có nguyện vọng chuyển thành công chức từ cấp huyện trở lên,…), hoặc vẫn bố trí công tác cho số CBCC diện dôi dư làm việc trong UBND cấp xã, hoặc cấp huyện mà không giải quyết theo các chế độ, chính sách hiện hành.
Một số nhiệm vụ cần được tiếp tục triển khai
Trên cơ sở kết quả và thực tế quá trình triển khai thực hiện việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 – 2021, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn đề nghị cần tiếp tục triển khai, giải quyết một số nhiệm vụ sau.
Nhiệm vụ trước mắt
Một là, cần chú ý đầu tư phát triển hạ tầng đô thị ở các ĐVHC đô thị mới được mở rộng: nhiều địa phương khi tiến hành sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã đã kết hợp mở rộng không gian đô thị thông qua nhập huyện vào thành phố, thị xã; nhập xã vào thị trấn, phường. Vì vậy, sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đô thị của những ĐVHC mới hình thành qua sắp xếp, đòi hỏi thời gian tới phải đầu tư phát triển hạ tầng đô thị tại các đơn vị này để đạt tiêu chuẩn về đô thị.
Hai là, việc bố trí trung tâm hành chính cần nghiên cứu cho phù hợp, bảo đảm thuận lợi cho công việc giao dịch của dân cư trên địa bàn (nhất là ở khu vực miền núi, vùng cao); đòi hỏi về lâu dài phải rà soát, quy hoạch lại trung tâm hành chính để thuận lợi phục vụ các nhu cầu của Nhân dân trên địa bàn. Trước mắt, khi nhập các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thì các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị của ĐVHC mới hình thành sẽ phải sử dụng trụ sở làm việc hiện có của một trong các ĐVHC cũ.
Ba là, cần đẩy mạnh xây dựng chính quyền điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin để việc giải quyết nhu cầu của người dân, xây dựng quan hệ giữa chính quyền địa phương với cộng đồng dân cư (thôn, tổ dân phố) và với người dân thuận lợi hơn, không nhất thiết chỉ theo phương pháp truyền thống trước đây là người dân phải đến trụ sở UBND để gửi đơn thư, hồ sơ,... đề nghị giải quyết. Vì khi sáp nhập các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thì ĐVHC mới thành lập có phạm vi diện tích rộng hơn nhiều, không gian rộng, dân số đông hơn, công việc nhiều và phức tạp hơn.
Bốn là, cần khắc phục các khó khăn khi sắp xếp, bố trí và giải quyết chế độ, chính sách đối với CBCC dôi dư trong sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã. Hiện nay, ở một số địa phương như Phú Thọ, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,… việc giải quyết CBCC dôi dư còn gặp khó khăn, chưa thực hiện được theo lộ trình và tiến độ như Đề án được Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội. Đặc biệt, trong thời điểm các địa phương đang triển khai thực hiện Nghị định số 34/2019/CP-NĐ ngày 24/4/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số quy định về CBCC cấp xã, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố và thực hiện chủ trương bố trí công an chính quy về công tác tại các xã, thị trấn.
Năm là, thực hiện giải quyết CBCC dôi dư theo các chính sách đã được Chính phủ quy định như chính sách tinh giản biên chế, thôi việc, chờ nghỉ hưu do không đủ điều kiện tái cử, tiếp nhận về các huyện, xã và sở, ngành theo quy định của pháp luật,… Phải hết sức tránh không thực hiện tính định biên CBCC cấp xã theo Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 đã được thay thế bởi Nghị định số 34/2019/NĐ-CP ngày 24/4/2019 hoặc đưa CBCC dôi dư đi biệt phái, tăng cường về các huyện, sở, ngành mà không thực hiện việc tiếp nhận, tuyển dụng theo quy định của pháp luật. Mặt khác, khi đưa công an chính quy về xã thì cần bố trí công việc và giải quyết chế độ, chính sách phù hợp đối với đội ngũ trưởng công an xã là công chức cấp xã, phó trưởng công an xã và công an viên là người hoạt động không chuyên trách xã.
Nhiệm vụ trong thời gian tới
Thứ nhất, tiến hành tổng kết, đánh giá kết quả việc sáp nhập các ĐVHC cấp huyện, cấp xã năm 2019 vừa qua. Rút ra các bài học kinh nghiệm về nhận thức, quan điểm, mục tiêu, phương pháp tiếp hành, trách nhiệm của người đứng đầu địa phương, giải quyết đội ngũ CBCC khi sắp xếp; sử dụng và quản lý công sản… để thời gian tới tiếp tục thực hiện hiệu quả, mạnh mẽ hơn.
Thứ hai, nghiên cứu xây dựng lại tiêu chuẩn các ĐVHC cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã trong điều kiện kinh tế - xã hội, trình độ dân trí và khoa học công nghệ đang phát triển, cải cách hành chính tiếp tục đẩy mạnh với nhiều thành tựu công nghệ thông tin được sử dụng để nâng cao hiệu quả quản lý. Đồng thời, nghiên cứu hoàn thiện quy trình, thủ tục, hồ sơ của Đề án sắp xếp các ĐVHC các cấp. Trong đó, vấn đề thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở lấy ý kiến cử tri cần được xác định rõ là điều cần thiết phải làm nhưng chỉ để tham khảo, không phải là điều kiện quyết định mà phải là cơ quan nhà nước được giao thẩm quyền, do pháp luật quy định, các đề án sáp nhập mà phù hợp với yêu cầu phát triển và quản lý của cơ quan nhà nước ở địa phương thì đều phải được thực hiện.
Thứ ba, nghiên cứu hoàn thiện thể chế để phục vụ cho việc sắp xếp được thuận lợi và bảo đảm tính thống nhất của nền công vụ trong hệ thống hành chính nhà nước. Ví dụ, sửa Luật Cán bộ, công chức theo hướng bỏ chương CBCC cấp xã mà quy định những người làm việc trong bộ máy chính quyền địa phương cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh đều là CBCC như nhau; hoàn thiện chế độ, chính sách về thôi việc, tinh giản biên chế, điều động, thuyên chuyển; sửa tiêu chuẩn và phân loại ĐVHC các cấp quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/ UBTVQH13 và phân loại đô thị quy định tại Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 của Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XIII…
Thứ tư, phải đổi mới nhận thức về việc sắp xếp các ĐVHC cấp tỉnh chính là cơ sở để thực hiện việc điều chỉnh sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã. Kinh nghiệm vừa qua cho thấy, không thể sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, vì nhiều địa phương e ngại, khi sáp nhập huyện thì số lượng ĐVHC cấp huyện sẽ không đủ tiêu chuẩn quy định của một tỉnh. Trong giai đoạn tới (2021-2030) cần tiếp tục thực hiện việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã chưa đạt tiêu chuẩn quy định nhưng phải kết hợp với việc sáp nhập các ĐVHC cấp tỉnh. Những tỉnh không thuộc diện sắp xếp thì phải rà soát các huyện, xã của mình để sắp xếp.
Ý kiến nhiều nhà khoa học và chuyên gia cho rằng: các tỉnh diện tích quá nhỏ, dân số không đông nên được nghiên cứu để sắp xếp như tỉnh Bắc Ninh có thể sáp nhập vào Bắc Giang; Hà Nam sáp nhập vào Nam Định; Ninh Bình, Hưng Yên sáp nhập vào Hải Dương; Hà Tĩnh nên sáp nhập vào Nghệ An; Quảng Nam sáp nhập vào thành phố Đà Nẵng...
Việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thời gian vừa qua được dư luận xã hội và nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước đánh giá tốt. Nhưng đây mới chỉ là thành công bước đầu. Trong các giai đoạn tới, từ nay đến năm 2030, Đảng và Nhà nước cần tiến hành nhiều đợt sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã (kể cả cấp tỉnh) để bảo đảm các ĐVHC các cấp đạt tiêu chuẩn theo quy định. Điều này đòi hỏi quyết tâm mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, sự đồng tình ủng hộ của nhân dân để đến năm 2030 ĐVHC các cấp của nước ta được tổ chức hợp lý, phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước; góp phần phát huy mọi nguồn lực để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; đáp ứng yêu cầu xây dựng nước ta trở thành một nước công nghiệp hiện đại, theo định hướng xã hội chủ nghĩa./.
